Literati ak ti moun

Etid sila fè konnen, gras liv odyo yo, anpil ti moun ak adolesan rive gen aksè a literati san yo pa fè twòp gwo jefò. Nenpòt nivo kapasite lekti yo, nenpòt nivo kapasite ekri yo, kontak sila devlope vokabilè yo, li ranfòse kapasite imajinasyon yo, e li menm mennen yo dwat nan chimen lekti, bon lekti a.

Literati ak Lagè

Pa twò lontan la, jounalis literè parèt nan ane 70 yo, avèk kèk esè ki chita sou aktyalite ak analiz. Sou lagè 6 jou a, lagè Gòlf la, lagè Irak oubyen Bosni an.. e talè konsa, n ap gen sou lagè Ikrèn.
Jounen jodi a, enfòmasyon tèlman sikile rapid, sa menm pèmèt nou asiste lagè k ap fèt yo an dirèk sou televizyon ak rezo sosyal la, sa ki tou bay literati a yon nouvo wòl pou l jwe.

Literati ak Entelijans atifisyèl

« The road » toujou rete premye liv entelijans atifisyèl rive ekri nan lane 2018. Pou sa te fèt, te genyen yon Cadillac, yon GPS, yon mikwofòn, yon kamera siveyans, yon revèy. Tout sa yo konekte nan yon entelijans atifisyèl jis liv la rive louvri. Yon bon resi te rive pwodui, li rakonte istwa yon ‘’road trip’’ ki pase Nouvelle-Orléans nan New-York.

Se antre Pri literè yo. Men, ki vokasyon yo menm ?

Ane 2021, se Frantzley Valbrun ki te pran Pri sila a.

Depi 2019, Sant Etid ak Rechèck KreyoLiti (SEREK) kreye pri sila pu rekonpanse chak ane yon jèn otè ayisyen ki ekri yon tèk powetik yon manm jiri ki solid apwouve. Pri sila se yon pretèks pou ankourje plis jèn lokitè kreyolofòn ayisyen pwodui nan lang manman yo ki se kreyòl ayisyen an. Chak ane, Pri a rekonpanse 3 jèn otè.

Suzanne Comhaire Sylvain, premye fanm lengwis  epi antwopològ nan peyi dAyiti

Suzanne ak mari li Jean Comhaire rive konstwi yon katalòg enpòtan kote yo mete kont ayisyen yo nan rejis oraliti fòlklorik ayisyèn ak nan kilti kreyòl yo an jeneral. Nan lane 1936 li menm rive soutni nan inivèsite Sòbòn tèz doktoral li sou kont ayisyen yo. Anpil gwo zotobre nan domèn antwopoloji tankou Jean Price Mars, Alfred Métraux rive salye travay enpòtan li t ap mennen yo.

Teyori sou jenèz kreyòl

Nan tout bon lojik, prezans pil esklav ki soti nan yon peyi kèlkonk nan yon moman te gen kolonizasyon pa vle di :
1- Yo tout te pale menm lang ;
2- Yo te konn itilize lang sa pou tout echanj ;
3- Itilizasyon lang sa tou gen konsekans dirèk sou kreyòl la : Lang sa te ka la depi anvan yo ateri sou zile a ; relasyon travay sifi pou fè yo itilize yon lòt lang, elatriye.

 Lansman 2yèm edisyon Pri Pwezi Kreyoliti

Pri Pwezi Kreyoliti a pati pou yon dezyèm edisyon. Responsab yo kenbe tennfas objektif yo ki se ankouraje plis pwodiksyon fèt nan lang kreyòl ayisyen an epi dekouvri plis jèn k ap fè travay kreyasyon latizay serye nan literati, se sa direktè jeneral SEREK la, Marvens A. Jeanty, fè konnen. Dirijan presize se sèl powèt ayisyen ki ap viv sou bout tè peyi Ayiti ki ap kapab patisipe.